Pod koniec 2023 roku odbył się kolejny światowy szczyt klimatyczny COP28, czyli 28. sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Miał on miejsce w Dubaju – po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie, w regionie mocno dotkniętym skutkami zmian klimatycznych. Głównym celem COP28 było podsumowanie postępów w realizacji porozumienia paryskiego, historycznego traktatu klimatycznego przyjętego w 2015 roku, oraz ustalenie działań mających na celu drastyczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i ochronę życia oraz źródeł utrzymania.
Podczas Konferencji osiągnięto wiele historycznych rezultatów. Jednym z nich było ustanowienie funduszu strat i szkód, który ma wspierać kraje rozwijające się w radzeniu sobie z obecnymi skutkami zmian klimatu. Fundusz został zaakceptowany, ale dotychczas zebrane przez bogate kraje 700 milionów dolarów jest znacznie niższe od szacowanych rocznych kosztów szkód, które wynoszą od 100 do 580 miliardów dolarów.
Innym ważnym osiągnięciem COP28 było porozumienie w sprawie wycofywania paliw kopalnych. Strony zobowiązały się do stopniowego odchodzenia od tych paliw oraz osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 roku. Porozumienie to po raz pierwszy jasno wskazuje konieczność zaprzestania wykorzystywania węgla, ropy i gazu, które przyczyniają się do kryzysu klimatycznego. Porozumienie zawiera również wezwanie do potrojenia światowej mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 roku.
COP28 położył również duży nacisk na rolę sektora prywatnego w radzeniu sobie z kryzysem klimatycznym. Uruchomiono prywatny kapitał klimatyczny o wartości 30 miliardów dolarów, który ma wspierać inwestycje sektora prywatnego w projekty niskoemisyjne i odporne na zmiany klimatu, zwłaszcza w gospodarkach wschodzących i rozwijających się.
Mimo tych osiągnięć, COP28 spotkał się z pewnymi wyzwaniami i krytyką. Przewodniczący konferencji, Sultan Al Jaber, który jest również dyrektorem generalnym państwowej spółki naftowej Zjednoczonych Emiratów Arabskich, wzbudził kontrowersje swoimi wypowiedziami sugerującymi, że nie ma naukowego potwierdzenia konieczności wycofywania paliw kopalnych. Istotne wyzwania to także brak ambicji i pilności ze strony niektórych głównych emitentów, takich jak Chiny, Indie i Rosja, które nie przedstawiły nowych planów redukcji emisji.
COP28 okazał się kolejnym kamieniem milowym w globalnych wysiłkach na rzecz walki ze zmianami klimatu, jednakże wyzwania i kontrowersje wciąż pozostają, wymagając dalszej akcji i zaangażowania ze strony społeczeństwa oraz decydentów na całym świecie.
O rozpoczynającym się szczycie pisaliśmy tutaj.
Przygotował: Rafał Bigda
Zakład Ochrony Powietrza