Z końcem marca zakończyliśmy projekt Foto-katalityczne i kontrolowane temperaturą oczyszczanie powietrza z VOC i NOx z wykorzystaniem reaktora foto-katalitycznego w skali pilotowej, o akronimie Photo-PURE.

Projekt dotyczył pilotowych badań eksperymentalnych foto-katalitycznego oczyszczania powietrza z NOx i VOC. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem układu pomiarowego o skali pilotowej, który zawierał foto-reaktor zintegrowany z pomieszczeniem testowym (tzw. pilot room o wymiarach: dł. 4 m, szer. 2 m, wys. 2.5 m). W ramach projektu przygotowano nowe źródło światła UV LED oraz pozyskano nową dmuchawę powietrza dla zwiększenia zakresu przepływowego. Osiągnięto zamierzone kamienie milowe (m.in. natężenie źródła światła UV-A powyżej 10 000 µW/cm2 oraz natężenie przepływu powietrza przez foto-reaktor 5000 L/h).
W ramach projektu przygotowano także publikacje naukowe, które oprócz podstawowego celu (tj. promowania wyników projektu oraz szeroko rozumianego rozwoju wiedzy świata nauki) dostarczyły również refleksji związanych z pojęciem efektu nowości (ang. novelty), wymaganego najczęściej w realizowanych obecnie projektach badawczych. Na etapie procesu publikacyjnego, jeden z recenzentów prestiżowego czasopisma naukowego zarzucił brak nowości, poza zastosowaniem reaktora i układu o skali pilotowej.

Pomijając sam fakt zasadności tej uwagi (a właściwie jej braku, bowiem badania obejmowały również prace związane z przygotowaniem i regeneracją katalizatora) zastanawia – chyba słusznie domniemany pogląd – iż zwiększanie skali i poziomu gotowości technologicznej (ang. Technology Readiness Level, TRL) jest w środowisku naukowym postrzegane jako działanie o mniejszej wartości niż odkrycia na poziomie zjawisk podstawowych. Poziom gotowości TRL mierzony jest w dziewięciostopniowej skali, przy czym poziom TRL 1 zdefiniowano ogólnie jako zaobserwowanie i opisanie podstawowych zasad danego zjawiska, a poziom TRL 9 jako sprawdzenie technologii w warunkach rzeczywistych i ocena uzyskania zamierzonego efektu. Badania podstawowe zawierają się w TRL 1, badania przemysłowe obejmują zakres TRL 2-6, a prace rozwojowe mieszczą się w zakresie TRL 7-9. W tym miejscu warto wspomnieć o istnieniu tzw. doliny śmierci (ang. The Valley of Death), którą jest zakres TRL 4-7. Wyjście poza poziom TLR 4 stanowi bowiem poważne wyzwanie, ponieważ – posiłkując się metaforą żeglarską – w miarę bezpieczne poruszanie się po zatoce badań podstawowych i skali technicznej zamienia się na kurs na pełne morze i niebezpieczne wody, aż do osiągnięcia portu docelowego rejsu, jakim jest pełna komercjalizacja rozwiązania (TRL 9).
Instytut Technologii Paliw i Energii od wielu lat podejmuje wyzwania związane z działaniami na różnym stopniu gotowości technologicznej TRL, łącznie z tymi, które związane są z żeglowaniem i podejmowaniem ryzyka na pełnym morzu.

Z wielką satysfakcją informujemy, iż w projekcie Photo-PURE możemy pochwalić się uzyskaniem gotowości technologicznej oczyszczania powietrza i spalin z tlenków azotu (NOx) na poziomie TRL 5/6. Uzyskaliśmy 85% skuteczność usuwania toluenu i 95% skuteczność usuwania tlenku azotu z powietrza.

Projekt Foto-katalityczne i kontrolowane temperaturą oczyszczanie powietrza z VOC i NOx z wykorzystaniem reaktora foto-katalitycznego w skali pilotowej, o akronimie: Photo-PURE, wybrany był do realizacji w ósmym konkursie na wspólne projekty bilateralne w ramach współpracy polsko-tajwańskiej (2020) i finansowany był przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, nr umowy PL-TW/VIII/2/2021 oraz Ministerstwo Nauki i Technologii (MOST, Tajwan).

Kierownikiem części polskiej był dr hab. inż. Janusz Lasek.

Zapraszamy do współpracy w przedmiotowej tematyce.
https://www.linkedin.com/company/photo-pure/

Przygotował: Janusz Lasek
Zakład Transformacji Energetycznej