Ekologiczne paliwa węglowe – co to właściwie oznacza?

Od lat podążamy za oczekiwaniami klienta i szybko reagujemy na potrzeby rynku paliwowego, zachowując przy tym najwyższe standardy jakościowe oraz respektując wymagania formalno-prawne. Opracowujemy innowacyjne technologie produkcji paliw węglowych oraz ciągle udoskonalamy procedury badania ich jakości. W dobie dekarbonizacji gospodarek UE, walki z niską emisją i mody na ?eko-produkty? istnieje znaczna dezorientacja społeczeństwa, dotycząca pytania: czy w przypadku spalania węgla kamiennego w ogóle możemy mówić o ekologii?

Określenie ?ekologiczne paliwa węglowe? sporadycznie s tosowane jest w pracach naukowych i aktach prawnych, a powszechnie wykorzystywane w marketingu i reklamie. Mnogość marketingowych definicji ?produktu ekologicznego? (częs to subiektywnie tworzonych pod sprzedaż danego produktu) wynika z popytu na słowo ?ekologiczny?, które ma stworzyć wizerunek atrakcyjnego produktu. Popularyzacja słowa ?ekologiczny? ma duży związek z rozwojem koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. Corporate Social Responsibility, CSR), która z kolei łączy się z koncepcją zrównoważonego i trwałego rozwoju. W latach 90. XX wieku wykazano, że maksymalizacja zysku przedsiębiorstw nie zawsze prowadzi do społecznego dobrobytu i częs to wiąże się z nadmiernym eksploa towaniem zasobów naturalnych oraz zanieczyszczeniem środowiska. Obecnie szkodliwe oddziaływanie produktu na środowisko rozpatruje się w świetle procesu jego wytwarzania, jakości i sposobu wykorzystania. Koncepcja ta koreluje z pojęciem śladu węglowego (ang. carbon footprint, CF) wykorzystywanego do badania wpływu konkretnego produktu, procesu czy przedsiębiorstwa na klimat. W ujęciu tym, paliwa powinny być rozpatrywane pod względem emisji powstałych zarówno podczas wydobycia surowca, jego wzbogacania lub/i przekształcania, jak i energetycznego wykorzystania.

Paliwa węglowe są wytwarzane z surowców o różnym pochodzeniu, o finalnie różnym s topniu oddziaływania na środowisko, których efekty energetycznego wykorzystania zależne są m.in. od rodzaju i stanu kotła. Niemożliwym zatem wydaje się podanie uniwersalnej definicji ekologicznych paliw węglowych, ujmującej ich wpływ na środowisko od etapu wytwarzania do finalnego wykorzystania energetycznego. W uproszczeniu można jednak przyjąć, iż ?ekologiczne paliwa węglowe? dedykowane dla sek tora ogrzewnictwa indywidualnego, oprócz spełnienia aktualnych wymogów prawnych, w tym wymogów jakościowych Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych, powinny dodatkowo spełniać kryterium obniżonej emisyjności w procesie spalania (obniżona emisja pyłu, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), w tym benzo(a)pirenu, zanieczyszczeń organicznych (TOC) oraz SO₂, a więc substancji, które ? przyczyniając się do powstawania smogu – mają negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi.

Najpopularniejszym dostępnym na rynku ekologicznym paliwem węglowym jest kwalifikowany węgiel kamienny o wymiarze ziaren 5÷31,5 mm o rynkowej nazwie ?ekogroszek?. Wymagania jakościowe dla ekogroszków zostały zdefiniowane w Rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych: Tabela nr 4: Wymagania jakościowe dla: węgla kamiennego, brykietów lub peletów zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego (paliwa stałe o wymiarze ziarna 5÷31,5 mm: ekogroszek). Obecnie Instytut wraz z JSW Innowacje S.A. w ramach projektu  ?Opracowanie technologii wytwarzania ekologicznych pelletów na bazie drobnoziarnistych sortymentów węglowych dla ogrzewnictwa indywidualnego?, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, opracowuje technologię produkcji formowanego paliwa węglowego, będącego substytutem ekogroszku. Opracowywane paliwo będzie charakteryzowało się parametrami użytkowymi (w tym wytrzymałością mechaniczną) oraz wskaźnikami emisyjnymi porównywalnymi do ekogroszku handlowego. Zaletą tego rodzaju paliwa będzie możliwość zagospodarowania drobnoziarnistych frakcji węglowych (flo tokoncentratów) o dużym potencjale energetycznym poprzez wytworzenie z nich kwalifikowalnego paliwa spełniającego wymogi jakościowe narzucone obowiązującymi aktami prawnymi. Produkcja paliwa, poza zmniejszeniem strat ekonomicznych, obniży również nie zawsze wymierne straty środowiskowe spowodowane deponowaniem drobnych frakcji węglowych w środowisku naturalnym. Jest to szczególnie is totne pod kątem kompleksowego  ujęcia oddziaływania produktu na środowisko.

Jak każdy sortyment produk towy, również ekologiczne paliwa węglowe posiadają swoją markę ?premium?. Są nią paliwa niskoemisyjne ? po tocznie zwane ?bezdymnymi?. Cechują się bardzo dużą przewagą nad pozostałymi paliwami węglowymi ze względu na znacząco niższą emisję do atmosfery takich zanieczyszczeń jak: pył, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), w tym benzo(a)piren oraz zanieczyszczenia organiczne (TOC) i SO₂. Paliwa tego rodzaju powstają w procesie termicznej przeróbki węgla kamiennego, a wymagania jakościowe w s tosunku do nich określa Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych: Tabela nr 8: Wymagania jakościowe dla paliw stałych otrzymywanych w procesie przeróbki termicznej węgla kamiennego. Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla już w latach 90. XX wieku uruchomił w Zabrzu linię produkcji formowanego paliwa bezdymnego ECOCOAL, wytwarzanego na bazie koksiku uzyskiwanego w procesie szybkościowej pirolizy połączonej z częściowym zgazowaniem węgla kamiennego w reak torze z cyrkulującym złożem fluidalnym (CFB).

Z kolei w ramach projektu pt. ?Badania nad innowacyjnym, niskoemisyjnym paliwem bezdymnym?, współfinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, opracowaliśmy wraz z Polchar Sp. z o.o. innowacyjną technologię produkcji ?błękitnego węgla?. Paliwo to z powodzeniem przetes towano w wielu regionach Polski, potwierdzając możliwość obniżenia niskiej emisji poprzez zastąpienie tradycyjnego paliwa węglowego ?węglem błękitnym?. Więcej na temat błękitnego węgla można przeczytać we wcześniejszych wpisach na naszej stronie pod następującymi linkami: link 1, link 2, link 3,  link 4, link 5, link 6, link 7 oraz link 8.