Unia Europejska dąży do zapewnienia dostępu do szczególnych surowców, które wpływają na bezpieczeństwo zarówno energetyczne, jak i przemysłowe krajów członkowskich. Wczoraj (16.03.2023) Komisja Europejska przedstawiła propozycję regulacji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy zapewniające bezpieczną i zrównoważoną dostawę surowców krytycznych. Zgodnie z zapisami Komisji Europejskiej z 2011 roku surowce krytyczne oznaczają materiały, z którymi wiąże się szczególnie wysokie ryzyko niedoboru dostaw w ciągu najbliższych dziesięciu lat i które mają istotne znaczenie dla łańcucha wartości. Ryzyko niedoboru dostaw wiąże się z koncentracją produkcji w niewielkiej liczbie krajów i niską stabilnością polityczno-gospodarczą niektórych dostawców. Na zwiększenie tego ryzyka niejednokrotnie wpływa niska możliwość zastąpienia i recyklingu. W roku 2014 na europejskiej liście surowców krytycznych pojawił się „węgiel koksowy”, a w 2017 i 2020 roku został na niej utrzymany.
Projekt Rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram dla zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych, czyli tzw. „Critical Raw Material Act”, ma tworzyć ramy prawne zabezpieczające w surowce krytyczne kluczowe obszary energetyczne i przemysłowe państw Unii Europejskiej. Na proponowanej liście surowców krytycznych w dalszym ciągu pozostać ma węgiel koksowy. Wytwarzany z niego koks w najbliższych latach w dalszym ciągu jest i pozostanie podstawowym materiałem do produkcji stali, pomimo intensywnych prac badawczo-wdrożeniowych, ukierunkowanych na wytwarzanie stali z zastosowaniem jako reduktora wodoru lub technologii elektrycznych.
W chwili obecnej największym producentem węgla koksowego w UE jest Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., a w niedługim czasie może zostać jedynym jego producentem. Aktywnie na rzecz utrzymania węgla koksowego na liście surowców krytycznych działa b. premier J. Buzek.
Przygotował: Bartosz Mertas
Zakład Technologii Koksowniczych